Ізноў нафта: праца над памылкамі

Мушу прызнацца, што ў сваіх прагнозах адносна зыходу нафтавага канфлікту (гл. папярэдні пост) я не патрапіў нават блізка ад мэты. Усё ж такі палітычны момант тут быў выразна дамінантны. Хоць без эканомікі, натуральна, не абыйшлося.

Колькасьць страчаных Беларусьсю мільярдаў экспэрты ўжо падлічылі. Я, у сваю чаргу, хачу зьвярнуць увагу на іншы пункт нафтавай дамовы. А менавіта: калі нафтапрадукты, вырабленыя з расейскай нафты, будуць пастаўляцца назад у Расею, Беларусі вернуць мыту за адпаведны аб’ём нафты. Такім чынам, Масква ставіць Менск перад альтэрнатывай: альбо зьніжайце выдаткі (бо інакш на украінскі ды эўрапейскі рынак не патрапіць), альбо спрабуйце прабіцца на наш рынак .

Але выдаткі можна скараціць толькі за кошт зьніжэньня акцызаў ды падаткаў, якімі абкладзеныя НПЗ. А пра значнасьць нафтапрадуктаў для айчыннага бюджэту (які трэба старанна напаўняць, каб пацешыць электарат перад выбарамі) лішні раз казаць, думаю, ня трэба.

Выхад на расейскі рынак таксама няпросты. Бо трэба неяк папоўніць зваротны капітал, каб скампенсаваць часавы лаг паміж выдаткаваньнем грошаў на набыцьцё нафты ды іх вяртаньнем за кошт мыта і продажу нафтапрадуктаў. Таму найвідавочны варыянт – здаць НПЗ расейцам. Але нават калі ўпарты прэзыдэнт Беларусі не паддасца, дык найверагодней, што ён абярэ варыянт з часовай стратай грошаў, чымсі са сталай, то бок пойдзе прадаваць нафтапрадукты на ўсход. Тым больш, што тут ёсьць хоць якая канкурэнтная перавага: расейскія НПЗ куды меньш мадэрнізаваныя за беларускія.

Вось такім простым чынам можа ляснуцца значная частка беларускага экспарту ў Эўразьвяз. А, з пункту гледжаньня геапалітыкі, чым меньш гандлюеш – тым меньш уплываеш. Таму вынікі нафтавых перамоваў для ЭЗ зусім не адназначныя: з аднаго боку, Лукашэнка эканамічна саслабеў, і на яго можна ціснуць, зь іншага – праз ціск можна страціць апошнія магчымасьці ўплываць на Беларусь, калі яна ізноў паверне зьнешнюю палітыку ў адзін бок.

Зрэшты, і сам Лукашэнка стаіць перад няпростым выбарам. Яму ня дужа хочацца ізноў вяртацца да прарасейскай палітыкі, толькі пачаўшы весьці сапраўды шматвэктарную палітыку. Такім чынам, Расея свой “ход канём” зрабіла. Цяпер усё залежыць ад таго, як прарэагуюць на гэты крок Эўразьвяз і Лукашэнка. Вось крыўдна толькі, што больш за 9 мільёнаў чалавек (пакуль яшчэ?), чые жыцьці залежаць ад рэакцыі ЭЗ і ППРБ, самі ўплываць на сытуацыю ня хочуць. Ажно чарговая цытата прыгадалася: “А что подумал кролик, никто не узнал, потому что он был очень воспитанный”...